Ration card new rule : आजच्या काळात शिधापत्रिकेचे महत्त्व केवळ स्वस्त धान्यापुरते मर्यादित नाही. लाखो भारतीय कुटुंबांना विविध सरकारी योजनांशी जोडणारा हा दस्तऐवज बनला आहे. लाभार्थ्यांसाठी विशेष महत्त्व असलेल्या ऑक्टोबर महिन्यात शिधापत्रिकेशी संबंधित अनेक महत्त्वाच्या योजना आणि सुविधा जाहीर करण्यात आल्या आहेत.
कोविड-19 महामारी दरम्यान सुरू करण्यात आलेल्या प्रधानमंत्री गरीब कल्याण अन्न योजनेने (PMGKAY) कोट्यवधी लोकांना दिलासा दिला आहे. या योजनेअंतर्गत पात्र कुटुंबांना मोफत रेशन मिळते, ज्यामध्ये गहू, तांदूळ आणि डाळींचा समावेश आहे. विशेषत: महामारीच्या काळात ज्या कुटुंबांची आर्थिक स्थिती डबघाईला आली होती त्यांच्यासाठी ही योजना वरदान ठरली आहे. ऑक्टोबरमध्येही ही योजना सुरू ठेवण्याचा निर्णय सरकारने घेतला आहे.
‘वन नेशन, वन रेशन कार्ड’ योजनेने स्थलांतरित कामगारांच्या जीवनात क्रांतिकारी बदल घडवून आणले आहेत. आता कोणत्याही शिधापत्रिकाधारकाला देशाच्या कोणत्याही कानाकोपऱ्यातून रेशन मिळू शकेल. रोजगाराच्या शोधात एका राज्यातून दुसऱ्या राज्यात जाणाऱ्यांसाठी ही सुविधा विशेष फायदेशीर आहे. यामुळे त्यांचा वेळ तर वाचतोच पण प्रवासखर्चही कमी होतो.
सरकारने आता शिधावाटपातील पोषण घटकांकडे विशेष लक्ष देण्यास सुरुवात केली आहे. आता रेशन दुकानांवर केवळ धान्यच नाही तर पोषक तत्वांनी युक्त अन्नपदार्थही उपलब्ध करून दिले जात आहेत. फोर्टिफाइड तांदळाचे वाटप हे त्याचे महत्त्वाचे उदाहरण आहे. या उपक्रमाचा मुख्य उद्देश कुपोषणाशी लढा देणे आणि लोकांचे एकूण आरोग्य सुधारणे हा आहे.
डिजिटल युगात रेशन कार्ड प्रणाली
तंत्रज्ञानाच्या विकासामुळे रेशनकार्ड प्रणालीही डिजिटल झाली आहे. आता लाभार्थी त्यांच्या शिधापत्रिकेच्या स्थितीबाबत घरबसल्या माहिती घेऊ शकतात. डिजिटायझेशनमुळे प्रक्रिया पारदर्शक तर झालीच पण भ्रष्टाचारालाही आळा बसला आहे. ऑनलाइन अर्ज आणि तक्रार निवारणाच्या सुविधेमुळे लोकांचे जीवन सुसह्य झाले आहे.
राशन कार्ड प्रणालीमध्ये येण्यापासून निश्चितपणे योग्य आहेत. ते फक्त गरीब आणि गरजेनुसार लोकांची मदत करतात, उलट संपूर्ण प्रणाली अधिक कुशल आणि प्रभावी बनतात. त्यांना लाभ मिळणे आवश्यक आहे. हीच साथ, ही भीषण कि समाज प्रत्येकासाठी इन लाभांची वर्ग माहिती पोहोचवते, वास्तविक लाभार्थी इन योजनांचा फायदा उठवतात.
एक नागरिक म्हणून आमची जबाबदारी आहे की फक्त इन लाभ का लाभ घ्या, आम्ही इतरांनाही सांगतो. अशाप्रकारे आम्ही सर्व मिळकर एक मजबूत आणि समृद्ध भारत निर्माण करू शकतो, कुठेही भूखा नाही आणि सर्वांनाच हक भेटेल.